Η έκταση και η σπουδαιότητα της αποστολής της Υπηρεσίας Φάρων για τη ναυσιπλοΐα γίνεται φανερή αν λάβουμε υπόψη:
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΕΡΓΟΑπό την προαναφερθείσα αποστολή της Υ. Φάρων απορρέει άμεσα το μεγάλο κοινωνικό της έργο που θα μπορούσε να συνοψισθεί στα εξής :
Η λειτουργία των επιτηρουμένων φάρων ελέγχεται και ρυθμίζεται από τους Φαροφύλακες που υπηρετούν σε κάθε φάρο. Οι φαροφύλακες αποτελούν σώμα μονίμων στελεχών Π.Ν., ''Το Σώμα των Φαροφυλάκων''.
Η ομαλή λειτουργία των αυτόματων φάρων ελέγχεται από τα σκάφη που εκτελούν ναυσιπλοΐα στην περιοχή και αναφέρουν τυχόν προβλήματα λειτουργίας στις λιμενικές Αρχές, οι οποίες στη συνέχεια ενημερώνουν την Υπηρεσία Φάρων, για να επιληφθεί της αποκατάστασης. Τυχόν προβλήματα λειτουργίας ή σβέσεις πυρσών αντιμετωπίζονται άμεσα με επείγουσα αποστολή κινητού συνεργείου.
Μελλοντικά, προβλέπεται η εγκατάσταση συστήματος τηλεμετρίας (τηλεέλεγχος και τηλεχειρισμός) στο σύνολο του φαρικού δικτύου για τη βέλτιστη λειτουργία της υπηρεσίας.
Στο φαρικό δίκτυο ανήκουν 120 πέτρινοι παραδοσιακοί φάροι.
Η κατασκευή των 120 παραδοσιακών πέτρινων φάρων χρονολογείται μετά την επανάσταση του 1821.
Οι εν λόγω φάροι ήταν κατασκευασμένοι κατά τέτοιο τρόπο ώστε, πέραν της φωτιστικής πηγής, διέθεταν και ανάλογες ενδιαιτήσεις για την διαμονή Φαροφύλακα (οικία) καθώς και αποθηκευτικούς χώρους, αφού λειτουργούσαν με πετρέλαιο. Διέθεταν από ένα (1) μέχρι έξι (6) φαροφύλακες, οι οποίοι κάθε βράδυ άναβαν το φωτιστικό μηχάνημα και το παρακολουθούσαν ώστε να λειτουργεί κανονικά μέχρι την ανατολή του ηλίου.
Το 1829 κατασκευάστηκε στο στόμιο του λιμανιού της Αίγινας ο πρώτος πέτρινος φάρος (σήμερα δεν υφίσταται), ενώ το 1831 ο φάρος των Σπετσών που λειτούργησε το 1837 και μέχρι τον Οκτώβριο του 1940 το φαρικό δίκτυο διέθετε 206 πέτρινους φάρους. Στο τέλος του Β' Παγκόσμιου Πολέμου διεσώθηκαν μόνο δεκαεννιά (19) επιτηρούμενοι πέτρινοι φάροι.
Στη συνέχεια άρχισε μια προσπάθεια ανασυγκρότησης του φαρικού δικτύου, με αποτέλεσμα, το 1955, να έχουν επισκευασθεί και να λειτουργούν 82 επιτηρούμενοι πέτρινοι φάροι.
Ακολούθως, και στα πλαίσια εκσυγχρονισμού του φαρικού δικτύου και περιστολής δαπανών πολλοί φάροι μετετράπησαν από πλευράς πηγής ενέργειας να λειτουργούν με ασετιλίνη αυτόματα (δεν ήταν επανδρωμένοι πλέον), με αποτέλεσμα σταδιακά τα κτίρια των φάρων , λόγω της απουσίας του ανθρώπινου παράγοντα να φθείρονται και να καταστρέφονται. Έτσι, το 1980, το φαρικό δίκτυο διέθετε μόνο 69 πέτρινους φάρους επιτηρούμενους από 320 συνολικά φαροφύλακες.
Σήμερα, λόγω της μη προσλήψεως φαροφυλάκων, ως και την αυτοματοποίηση των φάρων, υπηρετούν στο Π.Ν. μόνο 75 φαροφύλακες.
Συνέπεια αυτών είναι σήμερα από τους 120 πέτρινους φάρους η κατάσταση του 50% περίπου να χαρακτηρίζεται από μέτρια έως κακή.
Η Υπηρεσία Φάρων, διαβλέποντας το πρόβλημα αυτό, έκανε προσπάθειες για την εξεύρεση πόρων ώστε να συντηρηθούν οι φάροι αυτοί, που αποτελούν μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς και ναυτικής παράδοσης. Έτσι το 1994 το ΓΕΝ αποφάσισε την σταδιακή διάθεση του ποσού των τετρακοσίων εκατομμυρίων (400.000.000) δρχ. ώστε να αρχίσει η αναπαλαίωση των κτιρίων των φάρων. Από τότε και μέχρι σήμερα, έχει γίνει επισκευή σε 13 φάρους (Σπέτσες, Βρυσάκι Λαυρίου, Μελαγκάβι Κορινθιακού, Ψαρομύτα Ερατεινής, Οθωνοί Κέρκυρας, Πρασονήσι Ρόδου, Υψηλή Καστελόριζου, Πασσάς Οινουσών, Φάσσα Άνδρου, Λιθάρι Σκύρου, Ακρωτήρι Σαντορίνης, Σουσάκι Αργοσαρωνικού).
Παράλληλα το ΓΕΝ έδωσε την άδεια στην Αναπτυξιακή Εταιρεία Αμβρακικού για την επισκευή και αναπαλαίωση του φάρου Κόπραινας Άρτας η οποία και ολοκληρώθηκε και ο φανός του λειτουργεί ως Ναυτιλιακό βοήθημα και ως Μουσείο.
Επιπρόσθετα, η Υπηρεσία μας, σε συνεργασία με το ΓΕΝ, εξετάζει περιπτώσεις, που φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης υποβάλλουν αιτήματα για επισκευή και αναπαλαίωση παλαιών κτιρίων φάρων και τους οποίους η Υ.Φάρων λόγω έλλειψης πιστώσεων δεν μπορεί να συντηρήσει (Φανάρι Ίου, κλπ), όπου ενεκρίθη η αναπαλαίωση με την προϋπόθεση η μελέτη να έχει τη σύμφωνη γνώμη της Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων Κυκλάδων.
Το 1998, η και στα πλαίσια της ένταξης έργων του Υ.Ε.Θ.Α. στο Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, η Υ.Φάρων υπέβαλλε πρόγραμμα για τη συντήρηση και την αναπαλαίωση των πέτρινων φάρων, προϋπολογισμού ενός δισεκατομμυρίου πεντακοσίων εκατομμυρίων (1.500.000.000) δρχ. Στα πλαίσια του προγράμματος αυτού, δρομολογήθηκε, σε συνεργασία ΓΕΝ και ΥΠ. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, η διενέργεια αυτοψίας από τις κατά τόπους Εφορείες Νεωτέρων Μνημείων, στους φάρους περιοχής τους ώστε να ανακηρυχθούν νεώτερα μνημεία. Ήδη μέχρι σήμερα, έχουν χαρακτηρισθεί 19 φάροι ως διατηρητέα μνημεία, μεταξύ των οποίων το Μελαγκάβι Κορινθιακού, το Σίγρι Λέσβου, η Πλάκα Λήμνου, κλπ. Το Π.Ν. βρίσκεται σε ετοιμότητα να ξεκινήσει την αναπαλαίωση των φάρων, εφόσον οι αναγκαίες πιστώσεις διατεθούν από το Γ' Κ.Π.Σ. Σήμερα με χρηματοδότηση από το Γ΄ Κ.Π.Σ. έχει εγκριθεί η επισκευή (4) φάρων.
Εκτός από τα παραπάνω η Υ. Φάρων ως μέλος του διεθνούς οργανισμού φαρικών Αρχών IALA , συμμετέχει από το 1996, στις ομάδες εργασίας του εν λόγω οργανισμού που έχουν συσταθεί με σκοπό την καταγραφή/συντήρηση/ανάδειξη/αξιοποίηση και εναλλακτική χρήση των παραδοσιακών φάρων παραμένοντας ως Ναυτιλιακά Βοηθήματα. Η Υ. Φάρων φιλοξένησε στις Σπέτσες την 10η Σύνοδο Εργασιών των ομάδων αυτών, δείχνοντας το ενδιαφέρον της για την συντήρηση των παραδοσιακών φάρων. Στη Σύνοδο αυτή τονίστηκε το πρόβλημα που υπάρχει παγκοσμίως με τη συντήρηση των παραδοσιακών φάρων αφού σε όλες σχεδόν τις χώρες του κόσμου καταργούνται οι φαροφύλακες, με αποτέλεσμα την σταδιακή καταστροφή των φάρων.
Από 21 έως 25 Μαΐου 2001 έλαβε χώρα στις Σπέτσες η 10η Σύνοδος των μελών του Διεθνούς Οργανισμού Φαρικών Αρχών (IALA) με θέμα ΄΄Διατήρηση Φάρων, βοηθημάτων ναυσιπλοΐας και συναφών μηχανημάτων ιστορικού ενδιαφέροντος΄΄. Στη Σύνοδο αυτή, την οποία διοργάνωσε το Π.Ν. δια της Υ.Φάρων, συμμετείχαν 27 σύνεδροι από 14 Χώρες.
Από τις μέχρι τώρα Συνόδους έχει συναποφασιστεί ότι οι παραδοσιακοί φάροι της Γης, ως Ιστορική Κληρονομιά Αρχιτεκτονικής και Βιομηχανικής Τέχνης, θα πρέπει να διατηρηθούν, αναδειχθούν και προβληθούν στο ευρύ κοινό για να καταστεί Παγκοσμίως γνωστή η σημασία και ο ρόλος τους στη ναυσιπλοΐα των παλαιοτέρων χρόνων.
Η Χώρα μας με το μεγάλο φαρικό δίκτυο, που διαθέτει 1361 Φάρους-Φανούς, εξ' ων 120 παραδοσιακοί πέτρινοι και ως ένα από τα τακτικά μέλη της IALA από τις αρχές της δεκαετίας του '70, συμμετέχει ανελλιπώς από το 1996 σ' αυτές τις Συνόδους με σκοπό την ένταξη των Ελληνικών Παραδοσιακών Πέτρινων Φάρων σε παρόμοια προγράμματα και την παράλληλη προβολή τους.
Στη Σύνοδο που έγινε στις Σπέτσες, όπου υπάρχει και λειτουργεί από το 1837 παραδοσιακός φάρος, από τις δύο ομάδες εργασίας μεταξύ των άλλων :
Η χώρα μας εκπροσωπήθηκε από τους:
• Συνεργεία επισκευών και κατασκευών.
• Αποθήκες Φαρικού και Γενικού Υλικού.
ΧΕΡΣΑΙΑ ΜΕΣΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ
• φορτηγό,
• καμιονέτες,
• τζιπ και ανυψωτικά μηχανήματα
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ
Η δύναμη της Υπηρεσίας Φάρων αποτελείται από :
• Μόνιμο στρατιωτικό προσωπικό.
• ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ
• ΥΠΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ
• ΦΑΡΟΦΥΛΑΚΕΣ (Σε 57 Φάρους)
• ΣΤΡΑΤΕΥΣΙΜΟΙ
• Πολιτικό Προσωπικό.
• ΜΠΥ
• ΣΕΙΔ
• ΕΠΙΤΑΚΤΟΙ
ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΤΗΛΕΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ
ΚΑΙ
ΤΗΛΕΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΦΑΡΩΝ.
Στα πλαίσια της προσπάθειας εκσυγχρονισμού των παρεχομένων υπηρεσιών της, η Υπηρεσία Φάρων σε συνεργασία με το ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών (ΕΠΙΣΕΥ) του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, εκπόνησε μελέτη και υπέβαλλε πρόταση για πιλοτική εγκατάσταση ενός συστήματος τηλεπαρακαλούθησης και τηλεελέγχου της λειτουργίας των Ελληνικών Φάρων. Στην μελέτη που υπέβαλλε η Υπηρεσία Φάρων και το ΕΜΠ προτείνεται η πιλοτική εγκατάσταση του συστήματος σε 5 Φάρους και η μελέτη της λειτουργίας του με σκοπό να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητα του συστήματος σε δυσμενείς συνθήκες , να διερευνηθούν αναλυτικά δυνατές επεκτάσεις του συστήματος και να εξαχθούν συμπεράσματα για την λειτουργικότητά του ώστε μελλοντικά να υλοποιηθεί η διασύνδεση όλων των ελληνικών Φάρων σε ένα ενοποιημένο δίκτυο ελέγχου της λειτουργίας τους.
Για την χρηματοδότηση του πιλοτικού προγράμματος εγκρίθηκαν πρόσφατα πόροι αρμοδιότητας της ΓΔΑΒΕΤ/ΥΕΘΑ.
Η λειτουργία και εκμετάλλευση ενός συστήματος παρακολούθησης και ελέγχου των Φάρων θα προσφέρει την δυνατότητα για άμεσο εντοπισμό βλαβών στους Φάρους και την έγκαιρη και ταχεία επισκευή τους. Η εποπτεύουσα αρχή θα είναι σε θέση να γνωρίζει και να καταγράφει την κατάσταση της λειτουργίας των Φάρων και των εξοπλισμών του ανά πάσα στιγμή, να ενημερώνεται σε περίπτωση διακοπής λειτουργίας του Φάρου, για την ακριβή αιτία και το είδος της βλάβης. Με τον τρόπο αυτό, μειώνεται δραστικά ο χρόνος απόκρισης (response time) μεταξύ αναφοράς μιας βλάβης και επισκευής της, που με τις σημερινές συνθήκες ο εντοπισμός γίνεται από τα διερχόμενα πλοία μέσω των κατά τόπους Λιμενικών Αρχών.
Η σκοπιμότητα εγκατάστασης ενός τέτοιου συστήματος έχει γίνει αντιληπτή σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο, όπως π.χ. ΗΠΑ, Χιλή, Καναδάς, Αγγλία, Ιταλία, Νορβηγία, Εσθονία, Αυστραλία κ.α, οι οποίες διαθέτουν μεγάλες ακτογραμμές και κατά συνέπεια μεγάλο αριθμό Φάρων. H λειτουργία παρόμοιων συστημάτων που έχουν εγκατασταθεί στις προαναφερθείσες χώρες, έδειξε τα αναμενόμενα αποτελέσματα και έκανε φανερά τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν από την εγκατάσταση τους.
Το σύνολο είναι 1411
Β.Oι παραπάνω πυρσοί και φωτοσυμανήρες λειτουργούν με τις ακόλουθες πηγές ενέργειας .
.
ΣΥΣΤΗΜΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΦΑΡΩΝΦΑΡΟΙ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ
• Λειτούργησαν από το 1830.
• Ήταν όλοι επιτηρούμενοι και έδιναν σταθερό και αναλαμπών φως
• Για την αναλαμπή χρησιμοποιούνταν κατάλληλη μηχανή ωρολογιακού τύπου που κουρδίζονταν από τον φαροφύλακα
• Ήταν τοποθετημένοι κυρίως σε λιμάνια και έδιναν φωτοβολία σε αποστάσεις 15-25 νμ.
• Έχουν όλοι καταργηθεί
ΦΑΡΟΙ ΑΣΕΤΥΛΙΝΗΣ
• Λειτουργούν από το 1915.
• Είναι αυτόματοι αναλάμποντες και οι πλέον αξιόπιστοι.
• Έχουν καταργηθεί λόγω υψηλού κόστους συντήρησης και λειτουργίας
• Ο εφοδιασμός των φάρων με αέριο γίνεται κάθε χρόνο
ΦΑΡΟΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΙ
• Λειτουργούν με ηλεκτρικό ρεύμα του δικτύου ΔΕΗ AC το οποίο τροφοδοτεί ηλεκτρικό λαμπτήρας ( AC ή DC με φορτιστή και συσσωρευτές)
• Αξιόπιστοι φάροι με μεγάλη φωτοβολία και πολύ χαμηλό κόστος συντήρησης λειτουργίας
ΦΑΡΟΙ ΗΛΙΑΚΟΙ
• Φάροι νέας τεχνολογίας η οποία άρχισε να εφαρμόζεται από το 1980
• Οι ηλιακοί αντικαθιστούν τους φάρους ασετυλίνης, οι οποίοι και διεθνώς καταργούνται
• Το μέγεθος της λυχνίας και η ισχύς της ηλιακής γεννήτριας καθορίζεται από την επιθυμητή φωτοβολία
• Η ηλιακή ακτινοβολία συλλέγεται από τα ηλιακά κάτοπτρα και αποθηκεύεται στους συσσωρευτές
• Ο εκλαμπτήρας δημιουργεί τις αναλαμπές και μπαίνει σε λειτουργία με τη βοήθεια φωτοκύτταρου ώστε να λειτουργεί μόνο τη νύχτα
• Η χωρητικότητα των συσσωρευτών υπολογίζεται έτσι ώστε ο φάρος να λειτουργεί χωρίς πρόβλημα για 15 μέρες, διάστημα κατά το οποίο θα επικρατούν δυσμενείς καιρικές συνθήκες
ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΦΑΡΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΕΣ
Περιοχή 0 Βόρειο Ιόνιο Πέλαγος
Περιοχή 1 Κόλποι Πατραϊκού και Κορινθιακός
Περιοχή 2 Νότιο Ιόνιο Πέλαγος
Περιοχή 3 Νήσος Κρήτη
Περιοχή 4 Μυρτώο Πέλαγος - Κόλποι Αργολικός και Σαρωνικός
Περιοχή 5 Κόλποι Νότιος και Βόρειος Ευβοϊκός, Μαλιακός, Παγασητικός - Νήσος Εύβοια
Περιοχή 6 Βόρειες Σποράδες - Βόρειο Αιγαίο Πέλαγος - Θερμαϊκός Κόλπος - Χαλκιδική - Θρακικό Πέλαγος
Περιοχή 7 Βορειοανατολικό Αιγαίο Πέλαγος
Περιοχή 8 Νήσοι Κυκλάδες
Περιοχή 9 Νοτιοανατολικό Αιγαίο Πέλαγος (Δωδεκάνησος)
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΤΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΦΑΡΩΝ
• Τουριστική εκμετάλλευση
• Φιλοξενία
• Εκπαιδευτικούς σκοπούς
• Επιστημονικές έρευνες (θαλασσίων ερευνών)
• Κέντρα κατάδυσης
• Μετεωρολογία (εγκατάσταση μετεωρολογικών σταθμών)
• Επιτήρηση θαλάσσιας κίνησης (συστήματα Vessel Traffic Management Systems)
• Εθνικά ναυτικά μουσεία και πολιτιστικά κέντρα
• Το μεγάλο ανάπτυγμα των ακτών της χώρας μας που στο σύνολό του, ηπειρωτικό και νησιωτικό, είναι 18.400 χλμ. . Συγκριτικά αυτό το μήκος αντιστοιχεί με περίπου 7 φορές το μήκος των ακτών της Γαλλίας ή το 0,7 των ακτών της Αφρικανικής ηπείρου.
Το πλήθος των νήσων, νησίδων και βραχονησίδων που είναι 9.835 εκ των οποίων 228 κατοικημένα, οι 1354 κόλποι και όρμοι, τα 161 στενά και δίαυλοι και οι 520 λιμένες.
• Τον αριθμό των στενών διαύλων και την πληθώρα των πλοιαρίων (αλιεία, επικοινωνία, τουριστικοί πλόες ή μεταφορές).
• Τον μεγάλο αριθμό των νήσων (9.835), βραχονησίδων και υφάλων.
• Τη συνεχώς εξελισσόμενη τουριστική αξιοποίηση της χώρας μας.
• Τον αριθμό των λιμένων, επινείων, κόλπων, όρμων και αγκυροβολίων καταφυγής
• Την εξαιρετικά μεγάλη ναυτιλιακή κίνηση λόγω γεωγραφικής θέσεως
• Τη σπουδαιότητα των πυρσών που παρά τον εκσυγχρονισμό των μέσων ναυσιπλοΐας παραμένουν σημαντικά ναυτιλιακά βοηθήματα όπως φαίνεται από τη συνεχή υποβολή αιτημάτων για εγκατάσταση νέων πυρσών και φωτοσημαντήρων και βελτίωση του υφισταμένου φαρικού δικτύου
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΕΡΓΟ
- Συντελεί αποφασιστικά στην ασφάλεια της ναυσιπλοΐας προφυλάσσοντας ανθρώπινες ζωές και πλωτά μέσα, με το να κατευθύνει τα πλοία σε σωστές πορείες και με ασφαλή προσέγγιση στα λιμάνια. Για κάθε ναυτικό, ΄΄φάρος΄΄ σημαίνει ελπίδα, αισιοδοξία και ασφάλεια της ρότας του.
- Συντελεί στην αποφυγή οποιασδήποτε καταστροφής εξ' ατυχήματος ή ρύπανσης του θαλασσίου οικοσυστήματος που ως γνωστόν έχουν ολέθριες συνέπειες στις παράκτιες περιοχές, τον τουρισμό, την αλιεία και την εν γένει οικονομική δραστηριότητα των περιοχών.
- Οι Φαροφύλακες και τα Φαρόπλοια ως εκ της αποστολής τους και στο μέτρο των δυνατοτήτων τους, περισυνέλεξαν ναυαγούς ή ρυμούλκησαν ακυβέρνητα σκάφη ενημερώνοντας και συνδράμοντας τις αρμόδιες αρχές.
- Τέλος η σημασία της παρουσίας του Φαροφύλακα σε παραμεθόριες περιοχές ήταν και παραμένει εξαιρετικά σημαντική. Η καθημερινή έπαρση της σημαίας και ο έλεγχος του χώρου που επιτηρεί, αποτελούν εθνική υπηρεσία υψίστης σημασίας.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Η συντήρηση όλων των πυρσών (επιτηρουμένων και αυτομάτων) η οποία εκτελείται μία φορά το χρόνο με προκαθορισμένους πλόες. Τα κατά τους πλόες, επιβαίνοντα συνεργεία Τεχνιτών Φάρων, προβαίνουν στον εφοδιασμό, επιθεώρηση και συντήρηση των πυρσών και ελέγχουν τη κανονική λειτουργία τους. Η επιθεώρηση και η επισκευή των μηχανημάτων των πυρσών εκτελείται στα συνεργεία της Φαρικής Βάσεως.Η λειτουργία των επιτηρουμένων φάρων ελέγχεται και ρυθμίζεται από τους Φαροφύλακες που υπηρετούν σε κάθε φάρο. Οι φαροφύλακες αποτελούν σώμα μονίμων στελεχών Π.Ν., ''Το Σώμα των Φαροφυλάκων''.
Η ομαλή λειτουργία των αυτόματων φάρων ελέγχεται από τα σκάφη που εκτελούν ναυσιπλοΐα στην περιοχή και αναφέρουν τυχόν προβλήματα λειτουργίας στις λιμενικές Αρχές, οι οποίες στη συνέχεια ενημερώνουν την Υπηρεσία Φάρων, για να επιληφθεί της αποκατάστασης. Τυχόν προβλήματα λειτουργίας ή σβέσεις πυρσών αντιμετωπίζονται άμεσα με επείγουσα αποστολή κινητού συνεργείου.
Μελλοντικά, προβλέπεται η εγκατάσταση συστήματος τηλεμετρίας (τηλεέλεγχος και τηλεχειρισμός) στο σύνολο του φαρικού δικτύου για τη βέλτιστη λειτουργία της υπηρεσίας.
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΦΑΡΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Στο φαρικό δίκτυο ανήκουν 120 πέτρινοι παραδοσιακοί φάροι. Η κατασκευή των 120 παραδοσιακών πέτρινων φάρων χρονολογείται μετά την επανάσταση του 1821.
Οι εν λόγω φάροι ήταν κατασκευασμένοι κατά τέτοιο τρόπο ώστε, πέραν της φωτιστικής πηγής, διέθεταν και ανάλογες ενδιαιτήσεις για την διαμονή Φαροφύλακα (οικία) καθώς και αποθηκευτικούς χώρους, αφού λειτουργούσαν με πετρέλαιο. Διέθεταν από ένα (1) μέχρι έξι (6) φαροφύλακες, οι οποίοι κάθε βράδυ άναβαν το φωτιστικό μηχάνημα και το παρακολουθούσαν ώστε να λειτουργεί κανονικά μέχρι την ανατολή του ηλίου.
Το 1829 κατασκευάστηκε στο στόμιο του λιμανιού της Αίγινας ο πρώτος πέτρινος φάρος (σήμερα δεν υφίσταται), ενώ το 1831 ο φάρος των Σπετσών που λειτούργησε το 1837 και μέχρι τον Οκτώβριο του 1940 το φαρικό δίκτυο διέθετε 206 πέτρινους φάρους. Στο τέλος του Β' Παγκόσμιου Πολέμου διεσώθηκαν μόνο δεκαεννιά (19) επιτηρούμενοι πέτρινοι φάροι.
Στη συνέχεια άρχισε μια προσπάθεια ανασυγκρότησης του φαρικού δικτύου, με αποτέλεσμα, το 1955, να έχουν επισκευασθεί και να λειτουργούν 82 επιτηρούμενοι πέτρινοι φάροι.
Ακολούθως, και στα πλαίσια εκσυγχρονισμού του φαρικού δικτύου και περιστολής δαπανών πολλοί φάροι μετετράπησαν από πλευράς πηγής ενέργειας να λειτουργούν με ασετιλίνη αυτόματα (δεν ήταν επανδρωμένοι πλέον), με αποτέλεσμα σταδιακά τα κτίρια των φάρων , λόγω της απουσίας του ανθρώπινου παράγοντα να φθείρονται και να καταστρέφονται. Έτσι, το 1980, το φαρικό δίκτυο διέθετε μόνο 69 πέτρινους φάρους επιτηρούμενους από 320 συνολικά φαροφύλακες.
Σήμερα, λόγω της μη προσλήψεως φαροφυλάκων, ως και την αυτοματοποίηση των φάρων, υπηρετούν στο Π.Ν. μόνο 75 φαροφύλακες.
Συνέπεια αυτών είναι σήμερα από τους 120 πέτρινους φάρους η κατάσταση του 50% περίπου να χαρακτηρίζεται από μέτρια έως κακή.
Η Υπηρεσία Φάρων, διαβλέποντας το πρόβλημα αυτό, έκανε προσπάθειες για την εξεύρεση πόρων ώστε να συντηρηθούν οι φάροι αυτοί, που αποτελούν μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς και ναυτικής παράδοσης. Έτσι το 1994 το ΓΕΝ αποφάσισε την σταδιακή διάθεση του ποσού των τετρακοσίων εκατομμυρίων (400.000.000) δρχ. ώστε να αρχίσει η αναπαλαίωση των κτιρίων των φάρων. Από τότε και μέχρι σήμερα, έχει γίνει επισκευή σε 13 φάρους (Σπέτσες, Βρυσάκι Λαυρίου, Μελαγκάβι Κορινθιακού, Ψαρομύτα Ερατεινής, Οθωνοί Κέρκυρας, Πρασονήσι Ρόδου, Υψηλή Καστελόριζου, Πασσάς Οινουσών, Φάσσα Άνδρου, Λιθάρι Σκύρου, Ακρωτήρι Σαντορίνης, Σουσάκι Αργοσαρωνικού).
Παράλληλα το ΓΕΝ έδωσε την άδεια στην Αναπτυξιακή Εταιρεία Αμβρακικού για την επισκευή και αναπαλαίωση του φάρου Κόπραινας Άρτας η οποία και ολοκληρώθηκε και ο φανός του λειτουργεί ως Ναυτιλιακό βοήθημα και ως Μουσείο.
Επιπρόσθετα, η Υπηρεσία μας, σε συνεργασία με το ΓΕΝ, εξετάζει περιπτώσεις, που φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης υποβάλλουν αιτήματα για επισκευή και αναπαλαίωση παλαιών κτιρίων φάρων και τους οποίους η Υ.Φάρων λόγω έλλειψης πιστώσεων δεν μπορεί να συντηρήσει (Φανάρι Ίου, κλπ), όπου ενεκρίθη η αναπαλαίωση με την προϋπόθεση η μελέτη να έχει τη σύμφωνη γνώμη της Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων Κυκλάδων.
Το 1998, η και στα πλαίσια της ένταξης έργων του Υ.Ε.Θ.Α. στο Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, η Υ.Φάρων υπέβαλλε πρόγραμμα για τη συντήρηση και την αναπαλαίωση των πέτρινων φάρων, προϋπολογισμού ενός δισεκατομμυρίου πεντακοσίων εκατομμυρίων (1.500.000.000) δρχ. Στα πλαίσια του προγράμματος αυτού, δρομολογήθηκε, σε συνεργασία ΓΕΝ και ΥΠ. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, η διενέργεια αυτοψίας από τις κατά τόπους Εφορείες Νεωτέρων Μνημείων, στους φάρους περιοχής τους ώστε να ανακηρυχθούν νεώτερα μνημεία. Ήδη μέχρι σήμερα, έχουν χαρακτηρισθεί 19 φάροι ως διατηρητέα μνημεία, μεταξύ των οποίων το Μελαγκάβι Κορινθιακού, το Σίγρι Λέσβου, η Πλάκα Λήμνου, κλπ. Το Π.Ν. βρίσκεται σε ετοιμότητα να ξεκινήσει την αναπαλαίωση των φάρων, εφόσον οι αναγκαίες πιστώσεις διατεθούν από το Γ' Κ.Π.Σ. Σήμερα με χρηματοδότηση από το Γ΄ Κ.Π.Σ. έχει εγκριθεί η επισκευή (4) φάρων.
Εκτός από τα παραπάνω η Υ. Φάρων ως μέλος του διεθνούς οργανισμού φαρικών Αρχών IALA , συμμετέχει από το 1996, στις ομάδες εργασίας του εν λόγω οργανισμού που έχουν συσταθεί με σκοπό την καταγραφή/συντήρηση/ανάδειξη/αξιοποίηση και εναλλακτική χρήση των παραδοσιακών φάρων παραμένοντας ως Ναυτιλιακά Βοηθήματα. Η Υ. Φάρων φιλοξένησε στις Σπέτσες την 10η Σύνοδο Εργασιών των ομάδων αυτών, δείχνοντας το ενδιαφέρον της για την συντήρηση των παραδοσιακών φάρων. Στη Σύνοδο αυτή τονίστηκε το πρόβλημα που υπάρχει παγκοσμίως με τη συντήρηση των παραδοσιακών φάρων αφού σε όλες σχεδόν τις χώρες του κόσμου καταργούνται οι φαροφύλακες, με αποτέλεσμα την σταδιακή καταστροφή των φάρων.
Η ΣΥΝΟΔΟΣ IALA ΣΤΙΣ ΣΠΕΤΣΕΣ
Από 21 έως 25 Μαΐου 2001 έλαβε χώρα στις Σπέτσες η 10η Σύνοδος των μελών του Διεθνούς Οργανισμού Φαρικών Αρχών (IALA) με θέμα ΄΄Διατήρηση Φάρων, βοηθημάτων ναυσιπλοΐας και συναφών μηχανημάτων ιστορικού ενδιαφέροντος΄΄. Στη Σύνοδο αυτή, την οποία διοργάνωσε το Π.Ν. δια της Υ.Φάρων, συμμετείχαν 27 σύνεδροι από 14 Χώρες. Από τις μέχρι τώρα Συνόδους έχει συναποφασιστεί ότι οι παραδοσιακοί φάροι της Γης, ως Ιστορική Κληρονομιά Αρχιτεκτονικής και Βιομηχανικής Τέχνης, θα πρέπει να διατηρηθούν, αναδειχθούν και προβληθούν στο ευρύ κοινό για να καταστεί Παγκοσμίως γνωστή η σημασία και ο ρόλος τους στη ναυσιπλοΐα των παλαιοτέρων χρόνων.
Η Χώρα μας με το μεγάλο φαρικό δίκτυο, που διαθέτει 1361 Φάρους-Φανούς, εξ' ων 120 παραδοσιακοί πέτρινοι και ως ένα από τα τακτικά μέλη της IALA από τις αρχές της δεκαετίας του '70, συμμετέχει ανελλιπώς από το 1996 σ' αυτές τις Συνόδους με σκοπό την ένταξη των Ελληνικών Παραδοσιακών Πέτρινων Φάρων σε παρόμοια προγράμματα και την παράλληλη προβολή τους.
Στη Σύνοδο που έγινε στις Σπέτσες, όπου υπάρχει και λειτουργεί από το 1837 παραδοσιακός φάρος, από τις δύο ομάδες εργασίας μεταξύ των άλλων :
- Αποφασίστηκε η εντατικοποίηση της προβολής των παραδοσιακών φάρων μέσω του διαδικτύου προκειμένου να γίνουν γνωστοί στο κοινό.
- Καθορίσθηκαν κριτήρια και τρόποι αξιολόγησης των φάρων, προκειμένου να επιλεγούν οι κατάλληλοι για περαιτέρω αξιοποίηση των. Π.χ. ασφάλεια επισκεπτών, πρόσβαση χώρου κ.λ.π.
- Προτάθηκαν τρόποι εναλλακτικής χρήσης των, εν όψει της ανάπτυξης των νέων τεχνολογιών, προκειμένου αυτοί να μην εγκαταλειφθούν. Για παράδειγμα η παράλληλη λειτουργία ενός φάρου ως μουσείο, σε συνδυασμό με την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής που βρίσκεται. Έτσι θα μπορούν οι φάροι να αποκτούν οικονομική αυτοτέλεια ως ένα βαθμό και να μειώνουν το κόστος συντήρησης και λειτουργίας τους.
- Διαμορφώθηκε αρχικό σχέδιο επιχειρησιακής πρότασης για την εν συνεχεία υποβολή του σε διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς πολιτιστικού ενδιαφέροντος όπως η UNESCO και άλλοι, προκειμένου ανεβρεθούν οι αναγκαίοι πόροι για την συντήρηση και προβολή των Φάρων.
Η χώρα μας εκπροσωπήθηκε από τους:
- Αρχιπλοίαρχο (Μ) Σ. Κοκκίνη Π.Ν., Διευθυντή Υπηρεσίας Φάρων.
- Πλοίαρχο (Μ) Γ. Κουτσούκο Π.Ν., Διοικητή Φαρικής Βάσης Υ.Φ..
- Αντιπλοίαρχο Δ. Πορόγλου Π.Ν., Υ.Υ.
- Ανθυποπλοίαρχο (ΠΤ) Δ. Πατσόπουλο, Υπηρεσία Φάρων.
- Σ. Λιαρόπουλο, Αρχιτέκτονα, ΓΕΝ/Γ2.
- Σ. Σακελαροπούλου, Αρχιτέκτονα, ΓΕΝ/Γ4.
- Π. Χιώτη, Μηχανολόγο, Υπηρεσία Φάρων, Ελλάδα
ΔΙΑΤΙΘΕΜΕΝΑ ΜΕΣΑ
ΦΑΡΙΚΗ ΒΑΣΗ • Συνεργεία επισκευών και κατασκευών.
• Αποθήκες Φαρικού και Γενικού Υλικού.
ΧΕΡΣΑΙΑ ΜΕΣΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ
• φορτηγό,
• καμιονέτες,
• τζιπ και ανυψωτικά μηχανήματα
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ
Η δύναμη της Υπηρεσίας Φάρων αποτελείται από :
• Μόνιμο στρατιωτικό προσωπικό.
• ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ
• ΥΠΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ
• ΦΑΡΟΦΥΛΑΚΕΣ (Σε 57 Φάρους)
• ΣΤΡΑΤΕΥΣΙΜΟΙ
• Πολιτικό Προσωπικό.
• ΜΠΥ
• ΣΕΙΔ
• ΕΠΙΤΑΚΤΟΙ
ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΤΗΛΕΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ
ΚΑΙ
ΤΗΛΕΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΦΑΡΩΝ.
Στα πλαίσια της προσπάθειας εκσυγχρονισμού των παρεχομένων υπηρεσιών της, η Υπηρεσία Φάρων σε συνεργασία με το ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών (ΕΠΙΣΕΥ) του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, εκπόνησε μελέτη και υπέβαλλε πρόταση για πιλοτική εγκατάσταση ενός συστήματος τηλεπαρακαλούθησης και τηλεελέγχου της λειτουργίας των Ελληνικών Φάρων. Για την χρηματοδότηση του πιλοτικού προγράμματος εγκρίθηκαν πρόσφατα πόροι αρμοδιότητας της ΓΔΑΒΕΤ/ΥΕΘΑ.
Η λειτουργία και εκμετάλλευση ενός συστήματος παρακολούθησης και ελέγχου των Φάρων θα προσφέρει την δυνατότητα για άμεσο εντοπισμό βλαβών στους Φάρους και την έγκαιρη και ταχεία επισκευή τους. Η εποπτεύουσα αρχή θα είναι σε θέση να γνωρίζει και να καταγράφει την κατάσταση της λειτουργίας των Φάρων και των εξοπλισμών του ανά πάσα στιγμή, να ενημερώνεται σε περίπτωση διακοπής λειτουργίας του Φάρου, για την ακριβή αιτία και το είδος της βλάβης. Με τον τρόπο αυτό, μειώνεται δραστικά ο χρόνος απόκρισης (response time) μεταξύ αναφοράς μιας βλάβης και επισκευής της, που με τις σημερινές συνθήκες ο εντοπισμός γίνεται από τα διερχόμενα πλοία μέσω των κατά τόπους Λιμενικών Αρχών.
Η σκοπιμότητα εγκατάστασης ενός τέτοιου συστήματος έχει γίνει αντιληπτή σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο, όπως π.χ. ΗΠΑ, Χιλή, Καναδάς, Αγγλία, Ιταλία, Νορβηγία, Εσθονία, Αυστραλία κ.α, οι οποίες διαθέτουν μεγάλες ακτογραμμές και κατά συνέπεια μεγάλο αριθμό Φάρων. H λειτουργία παρόμοιων συστημάτων που έχουν εγκατασταθεί στις προαναφερθείσες χώρες, έδειξε τα αναμενόμενα αποτελέσματα και έκανε φανερά τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν από την εγκατάσταση τους.
Στις 30 Ιουνίου 2004 παραδόθηκε η εγκατάσταση και λειτουργία του πιλοτικού προγράμματος τηλεπαρακολούθησης σε πέντε (5) φάρους.
ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΦΑΡΙΚΟ ΔΥΚΤΙΟ
Α. Αναλυτικό το ελληνικό φαρικό δύκτιο την 31/12/05 αποτελείτε από : 1. | Σταθεροι φάροι | 228 |
|---|---|---|
2. | Aναλάμποντες πυρσοί κάτω | 100 cd 676 |
3. | Aναλάμποντες πυρσοί πάνω | 100 cd 303 |
4. | Eπιτιρούμενοι φάροι | 57 |
5. | Φωτοσημαντήρες | 143 |
6. | Σχεδίες, πλωτοί στόχοι | 2 |
7. | Racon | 2 |
Β.Oι παραπάνω πυρσοί και φωτοσυμανήρες λειτουργούν με τις ακόλουθες πηγές ενέργειας .
1. | Hλιακή ενέργεια | 1081 |
|---|---|---|
2. | Hλεκτρικό ρεύμα (ΔΕΗ) | 330 |
ΣΥΣΤΗΜΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΦΑΡΩΝ
• Λειτούργησαν από το 1830.
• Ήταν όλοι επιτηρούμενοι και έδιναν σταθερό και αναλαμπών φως
• Για την αναλαμπή χρησιμοποιούνταν κατάλληλη μηχανή ωρολογιακού τύπου που κουρδίζονταν από τον φαροφύλακα
• Ήταν τοποθετημένοι κυρίως σε λιμάνια και έδιναν φωτοβολία σε αποστάσεις 15-25 νμ.
• Έχουν όλοι καταργηθεί
ΦΑΡΟΙ ΑΣΕΤΥΛΙΝΗΣ
• Λειτουργούν από το 1915.
• Είναι αυτόματοι αναλάμποντες και οι πλέον αξιόπιστοι.
• Έχουν καταργηθεί λόγω υψηλού κόστους συντήρησης και λειτουργίας
• Ο εφοδιασμός των φάρων με αέριο γίνεται κάθε χρόνο
ΦΑΡΟΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΙ
• Λειτουργούν με ηλεκτρικό ρεύμα του δικτύου ΔΕΗ AC το οποίο τροφοδοτεί ηλεκτρικό λαμπτήρας ( AC ή DC με φορτιστή και συσσωρευτές)
• Αξιόπιστοι φάροι με μεγάλη φωτοβολία και πολύ χαμηλό κόστος συντήρησης λειτουργίας
ΦΑΡΟΙ ΗΛΙΑΚΟΙ
• Φάροι νέας τεχνολογίας η οποία άρχισε να εφαρμόζεται από το 1980
• Οι ηλιακοί αντικαθιστούν τους φάρους ασετυλίνης, οι οποίοι και διεθνώς καταργούνται
• Το μέγεθος της λυχνίας και η ισχύς της ηλιακής γεννήτριας καθορίζεται από την επιθυμητή φωτοβολία
• Η ηλιακή ακτινοβολία συλλέγεται από τα ηλιακά κάτοπτρα και αποθηκεύεται στους συσσωρευτές
• Ο εκλαμπτήρας δημιουργεί τις αναλαμπές και μπαίνει σε λειτουργία με τη βοήθεια φωτοκύτταρου ώστε να λειτουργεί μόνο τη νύχτα
• Η χωρητικότητα των συσσωρευτών υπολογίζεται έτσι ώστε ο φάρος να λειτουργεί χωρίς πρόβλημα για 15 μέρες, διάστημα κατά το οποίο θα επικρατούν δυσμενείς καιρικές συνθήκες
ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΦΑΡΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΕΣ
Περιοχή 0 Βόρειο Ιόνιο Πέλαγος
Περιοχή 1 Κόλποι Πατραϊκού και Κορινθιακός
Περιοχή 2 Νότιο Ιόνιο Πέλαγος
Περιοχή 3 Νήσος Κρήτη
Περιοχή 4 Μυρτώο Πέλαγος - Κόλποι Αργολικός και Σαρωνικός
Περιοχή 5 Κόλποι Νότιος και Βόρειος Ευβοϊκός, Μαλιακός, Παγασητικός - Νήσος Εύβοια
Περιοχή 6 Βόρειες Σποράδες - Βόρειο Αιγαίο Πέλαγος - Θερμαϊκός Κόλπος - Χαλκιδική - Θρακικό Πέλαγος
Περιοχή 7 Βορειοανατολικό Αιγαίο Πέλαγος
Περιοχή 8 Νήσοι Κυκλάδες
Περιοχή 9 Νοτιοανατολικό Αιγαίο Πέλαγος (Δωδεκάνησος)
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΤΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΦΑΡΩΝ
• Τουριστική εκμετάλλευση
• Φιλοξενία
• Εκπαιδευτικούς σκοπούς
• Επιστημονικές έρευνες (θαλασσίων ερευνών)
• Κέντρα κατάδυσης
• Μετεωρολογία (εγκατάσταση μετεωρολογικών σταθμών)
• Επιτήρηση θαλάσσιας κίνησης (συστήματα Vessel Traffic Management Systems)
• Εθνικά ναυτικά μουσεία και πολιτιστικά κέντρα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου